Ukoliko se osvrnemo na početke kulturnog prosvećenja lokalne zajednice, pojava Prvog gradištanskog čitališta na Svetog Savu davne 1848. godine, koju beleže Serbske narodne novine, zasigurno je predstavljala jedno novo poglavlje u svim segmentima društvenog života naše varošice. Po ugledu na druga čitališta, koja su se tih godina osnivala po gradovima Srbije, u Gradištanskom čitalištu su se čitale novine, organizovale besede i predavanja, kao i kursevi opismenjavanja i računanja. Prvo zabeleženo predavanje u požarevačkom kraju održao je dr Ilija Jovanović 1872. godine u Gradištanskom čitalištu.
Nije poznato šta se u narednim godinama dešavalo sa Čitalištem, ali se zna da su za vreme Prvog svetskog rata, tokom bugarske okupacije, spaljene sve srpske knjige.
Tridesetih godina je postojala čitaonica Trgovačke omladine, dok tokom Drugog svetskog rata, Čitaonica nije radila.
Nakon oslobođenja, 1947. godine obnovljena je Gradska čitaonica, a potom je pripojena Narodnom univerzitetu, 1967. godine.
Početkom 1995. Biblioteka postaje samostalna institucija.
Smeštena je u jednu od najlepših građevina Stare čaršije, zadužbninu dobrotvora Save Ž. Obradovića i žene mu Kate, i u skladu sa istorijskim i arhitektonskim značajem ovog zdanja, ali i atraktivnom lokacijom, Biblioteka uspeva da sačuva duh minulih vremena, ali i da odgovori na zahteve savremenog društva.
Uprkos dugoj istoriji ove institucije, koja nam je u određenim vremenskim periodima potpuno nedokučiva, a u onim, pak, saznatljivim, dramatična i protejska, Gradištansko čitalište, koje je preteča današnje Biblioteke, predstavlja najstariju instituciju kulture.